Urine Incontinentie
Hieronder geven wij een overzicht van de meest voorkomende vormen van incontinentie. Dit overzicht is niet bedoeld om een zelfdiagnose te stellen maar meer als start informatie mbt. incontinentie. Incontinentie is gecompliceerd en dit overzicht is algemeen gehouden. Het raadplegen van uw arts op dit gebied raden wij altijd aan.
Incontinentie is goed te behandelen
De verschillende vormen van incontinentie hebben verschillende oorzaken en dienen daarom ook verschillend te worden behandeld. Veelal wordt gedacht dat iemand met incontinentie is 'veroordeeld' tot het dragen van luiers of een stoma. Door een beter inzicht in de oorzaken van incontinentie, door betere geneesmiddelen en door de ontwikkeling van een groot aantal operatie methoden is dit zelden nodig.
1. Aandrangs incontinentie
Aandrangs incontinentie wordt ook wel 'urge' (Engels voor behoefte, aandrang)-incontinentie genoemd. Bij deze vorm onstaat een plotselinge neiging om te plassen, die niet is te stoppen.
De blaasspier knijpt onverwacht samen en de patiënt plast zonder tevoren gewaarschuwd te zijn. Vaak is de tijd te kort om nog een toilet te kunnen bereiken, met alle gevolgen van dien.
De hoeveelheid urine die hier per keer wordt verloren kan soms groter zijn dan bij inspannings incontinentie, aangezien de blaas vaak in een keer helemaal leeg stroomt.
Aandrangs incontinentie kan 's nachts en in volkomen rust optreden.
Meestal is er geen echte oorzaak van de instabiele blaasspier aan te wijzen. Er kan een verband zijn met psychische spanningen.
Aandrangs incontinentie kan ook lichamelijke oorzaken hebben zoals neurologische aandoeningen en afwijkingen in de stofwisseling, zoals bijv. Suikerziekte.
Aandrangs incontinentie kan ook verband houden met een urineweg infectie die met antibiotica kan worden genezen.
Een andere oorzaak kan zijn de verminderde hoeveelheid aan vrouwelijke geslachtshormonen na de menopauze.
Hoe behandelen?
Aandrangs incontinentie is over het algemeen veel moeilijker te behandelen dan inspannings-incontinentie. De oorzaken kunnen sterk uiteen lopen. Operatief ingrijpen is meestal zinloos, aangezien geen anatomische veranderingen in het spel zijn en psychische factoren een rol kunnen spelen. In grote lijnen zijn er twee mogelijkheden:
(A) Blaastraining. Hierbij wordt de patiënt aangeleerd de blaas onder controle te houden. Vaak dient men dan te beginnen met te proberen niet vaker dan één à twee maal per uur naar het toilet te gaan om de blaas te ledigen. In de loop van de tijd wordt de tussenliggende periode steeds langer gemaakt. Zo leert men langzamerhand meer controle te krijgen over de blaas.
(B) Geneesmiddelen. Alle beschikbare geneesmiddelen werken op de gladde spieren. Ze verminderen daardoor de druk op de blaas. De bijwerkingen kunnen nogal eens hinderlijk zijn (droge mond, wazig zien). Bij vrouwen kunnen in bepaalde gevallen hormonen helpen, dit speelt voornamelijk in de overgang. De hormonen kunnen worden gegeven in de vorm van tabletten of een vaginale crème. Wanneer psychologische factoren oorzaak zijn van aandrangs incontinentie, kan de arts rustgevende middelen voorschrijven.

2. Inspannings incontinentie
Deze vorm van incontinentie wordt ook wel stressincontinentie genoemd, maar heeft niets met psychische stress te maken. Met stress wordt bedoeld de drukverhoging in de buikholte welke ontstaat bij bewegen, sporten, hoesten, tillen e.d. Inspanningsincontinentie komt voornamelijk voor bij vrouwen en is te wijten aan het slechter functioneren of slapper worden van de blaashals of de bekkenbodemspieren, waarop de blaas als het ware rust. Door een verslapping van de bekkenbodemspieren zakt de plasbuis uit en kan niet voldoende weerstand meer bieden aan de druk vanuit de blaas.
Verslapping van de bekkenbodemspieren kan verschillende oorzaken hebben: bevallingen, veel zwaar tillen, hormonale veranderingen in de overgang en sommige gynaecologische operaties. Tevens kan chronisch hoesten, of een bemoeilijkte ontlasting de verzakking verergeren.
Hoe behandelen?
Inspanningsincontinentie is heel vaak het gevolg van een verslapping van de bekkenbodemspieren. Het is heel goed mogelijk om deze spieren weer krachtiger te maken, zodat ze een betere opvang kunnen vormen voor de blaas. Bekkenbodemspier oefeningen kunt U zelf doen, maar om de techniek goed aan te leren is een goede instructie of hulp van een fysiotherapeut noodzakelijk.
Het is van belang de blaas regelmatig te ledigen. Vrouwen kunnen ook een pessarium gebruiken of tampons. Sommige geneesmiddelen kunnen de activiteit van de sluitspier van de blaas verhogen. Daarnaast zijn er operatiemethoden waarmee de afwijkingen in de positie van de blaashals kunnen worden hersteld. Met deze operatietechnieken bestaat grote ervaring en de resultaten zijn vaak zeer goed.

3. Druppel incontinentie
Deze vorm van incontinentie komt vooral op oudere leeftijd voor en meer bij mannen dan bij vrouwen. Bij mannen zijn meestal prostaat problemen de oorzaak. De prostaat kan vergroot zijn door de ontwikkeling van nieuw weefsel (adenoom). Dit weefsel is goedaardig, maar kan de plasbuis afknellen zodat de urine zich ophoopt in de blaas en alleen nog druppelsgewijs naar buiten kan lopen. Ook een ontsteking aan de prostaat kan ditzelfde probleem geven. Prostaatkanker hoeft geen belemmering van de urinestroom op te leveren.
Het is ook mogelijk, zowel bij mannen als bij vrouwen, dat het sluitmechanisme van de blaas niet goed functioneert, waardoor deze steeds een beetje open blijft staan. Ook dan kan urine druppelsgewijs naar buiten lopen.
Hoe behandelen?
Als deze vorm van incontinentie wordt veroorzaakt door slecht functioneren van de bekkenbodemspieren, zal worden geprobeerd die spieren te versterken. Daarvoor kunnen oefeningen worden gegeven door een arts, verpleegkundige of fysiotherapeut. Deze oefeningen kunnen helpen wanneer de sluitspier nog redelijk functioneert. Bij ernstige vormen van incontinentie zal met oefeningen geen of onvoldoende resultaat worden behaald.
Wanneer bij de man de prostaatvergroting de oorzaak is van druppel-incontinentie, zal meestal een prostaat operatie worden gedaan.

Verlamming van de sluitspieren
Het is mogelijk dat het gehele proces van continentie verstoord wordt door neurologische afwijkingen. In dit geval worden signalen van zenuwen die de blaas en sluitspieren besturen, niet goed meer doorgegeven. Deze stoornissen kunnen voorkomen bij aandoeningen van het ruggenmerg (dwarslaesie of spina bifida). Ook kunnen stoornissen optreden in het geval van suikerziekte, of na een operatie aan de blaas waarbij een zenuw beschadigd kan zijn geraakt.